Türk kültüründe önemli bir yere sahip olan âşıklık geleneği, çeşitli işlevleriyle temeli şamanlığa dayanan İslamiyet’le birlikte ozanlığa dönüşen ve 16. yüzyılda âşıklık adını alarak devam eden kültürel bir mirastır. Geleneğin bir parçası olan âşıklar, saz ile sözü birleştirerek duygu ve düşüncelerini ifade etmektedir. Duygu ve düşüncelerini aktarırken bireysel duyguların yanı sıra yaşadıkları dönemin toplumsal, siyasal ve sosyokültürel özelliklerini yansıtmaktadırlar. Böylece âşıklar hem toplumun aynası olmakta hem de düşünceleriyle toplumu yönlendiren dinamik bir işlevsellik kazanmaktadır. Bu durum bir milletin kültürel belleğini güçlendirmekte ve millî bilincinin oluşmasında önemli bir katkı sağlamaktadır. Bir millet olarak yaşanan ortak olayların âşıkların dilinde yer alması milletin kültürel belleğini oluşturarak canlı kalmasını ve o millî değerin gelecek nesillere bir miras olarak aktarılmasını sağlamaktadır. Uzun bir tarihî geçmişi olan Türk milletinin, dönüm noktası olarak nitelendirilebilecek önemli tarihî dönemlerimden biri Millî Mücadeledir. 1919-1922 yılları arasında dış güçlere karşı başlayan ve birçok cephede süren bağımsızlık mücadelesi, siyasi ve askerî olarak bir millî dava bilinci doğrultusunda sonuçlanan zaferle tarih sayfalarında yerini almıştır. Millî mücadele ruhunun azim, strateji ve inançla başarıya ulaşması Türk milletinin Anadolu coğrafyasında yeniden doğuşu olmuştur. Bu zafer, geleneğin içerisinde yer alan birçok âşığın dilinde yeniden anlatılarak yaşanmakta ve Türk milletinin millî değerlerinin bilincine sahip olması sağlanmaktadır. 20 ve 21. yüzyılda millî duyguları yoğun olan âşıkların millî mücadele konusunda şiirlerinde dile getirdiği duygu ve düşünceler, bu çalışmanın temel kaynağını; bu şiirlerin tespit edilerek incelenmesi oluşturmaktadır. Bu çalışmada, âşıkların duygu ve düşüncelerinde millî mücadelenin nasıl aktarıldığı ele alınmakla birlikte kültürel bellekte millî bilincin nasıl oluşturulduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler
Millî mücadele, âşıklık geleneği, Türk kültürü, millî bilinç